«Ξαφνικά όλος ο πλανήτης χρειάστηκε συγκεκριμένα υλικά... Μάσκες, γάντια, αντισηπτικά... Το πρόβλημα δεν ήταν μόνο ελληνικό, ήταν παγκόσμιο... Τα φαρμακεία μπορεί να χορήγησαν περισσότερα αντισηπτικά και μάσκες, απ' όσα είχαν χορηγήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια μαζί...». Με μόνο τρεις φράσεις ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου νομού Έβρου, Αναστάσιος Τερζής, σκιαγραφεί τη λειτουργία των φαρμακείων από την είσοδο της πανδημίας του κορονοϊού στη ζωή μας μέχρι και σήμερα. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, μιλάει για την αύξηση της προσέλευσης στα φαρμακεία, την έκρηξη ζήτησης «υλικών προστασίας», την έλλειψή τους, αλλά και την αύξηση της τιμής τους που ακολούθησε, τη ζήτηση και επικινδυνότητα σκευασμάτων που παρουσιάστηκαν ως το αντίδοτο στη μάχη κατά του ιού και εξηγεί τη λειτουργία της νεοεισαχθείσας στο σύστημα υγείας, άυλης συνταγογράφησης.
Η αύξηση της ζήτησης και οι ελλείψεις
«Υπήρξε μία αυξημένη προσέλευση στα φαρμακεία, κυρίως για να προμηθευτούν μάσκες, γάντια και αντισηπτικά, ενώ κάποιοι προμηθεύτηκαν και κάποια βασικά φάρμακα, όπως αντιβιοτικά, παρακεταμόλες κ.λπ., για να έχουν στο σπίτι σε περίπτωση που τα χρειαστούν... Τα φαρμακεία μπορεί να χορήγησαν περισσότερα αντισηπτικά και μάσκες απ' όσα είχαν χορηγήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια μαζί». Σημειώνει πως τις πρώτες μέρες κάποιοι πήραν και πιο μεγάλες ποσότητες γιατί δεν υπήρχε πρόβλημα διάθεσης και οι τιμές τους ήταν πολύ φυσιολογικές, στη συνέχεια «φτάσαμε να δίνουμε τις μάσκες μία - μία μέχρι που πια δεν υπήρχε ούτε αυτή η δυνατότητα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Τερζής.
Ως προς την έλλειψη των «υλικών προστασίας», εξηγεί πως «ξαφνικά όλος ο πλανήτης χρειάστηκε συγκεκριμένα υλικά, που υπό φυσιολογικές συνθήκες είχαν μία σταθερή, χαμηλή ζήτηση, χρησιμοποιούνται σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις και οι προβλέψεις της παγκόσμιας παραγωγής ήταν συγκεκριμένες. Ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος παραγωγός που είναι η Κίνα, έκλεισε τα σύνορά του, σταμάτησε την παραγωγή και διοχέτευσε τις προμήθειες που είχε για εσωτερική χρήση. Οπότε δεν ήταν μόνο ελληνικό το πρόβλημα, ήταν παγκόσμιο». Εκτιμά ότι «η αγορά έχει αρχίσει σταδιακά ν' αποκαθίσταται», όχι όμως και οι τιμές. «Βοήθησε λίγο η μείωση του ΦΠΑ, διότι όταν πας από το 24% στο 6%, είναι 18% διαφορά, μιλώντας τουλάχιστον για τον καταναλωτή, αλλά η προμήθεια της αγοράς γίνεται με αργό ρυθμό, γιατί η εφοδιαστική αλυσίδα έχει τους ρυθμούς της. Βλέπουμε ήδη από τους προμηθευτές ότι στις επόμενες ημέρες θα παραλάβουν ποσότητες και θα μας εφοδιάσουν... Οι τιμές δεν θα είναι αυτές που ήταν προ κορονοϊού, θα είναι σαφώς αυξημένες», δηλώνει ο κ. Τερζής τονίζοντας ότι η αύξηση δεν οφείλεται στους φαρμακοποιούς. «Είναι αστείο να το ακούμε, γιατί ξέρουμε τι γίνεται αλλά ταυτόχρονα κι εξοργιστικό γιατί συκοφαντείται ένας κλάδος χωρίς κανένα λόγο. Όταν ένα κουτί μάσκες τις αγόραζες πέντε ευρώ και τώρα, αν τις βρεις, τις αγοράζεις 50, δεν μπορεί να έχουν ίδια τιμή», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Η αναζήτηση και η ζήτηση «σωτήριων» σκευασμάτων
«...Υπάρχει μια παραπληροφόρηση από το διαδίκτυο, υπάρχουν δημοσιεύσεις, ή μελέτες, ή προτάσεις ειδικών που λένε ότι κάποια φάρμακα μπορεί και να βοηθούν. Διαβάζοντας τες κάποιοι θεωρούν ότι πρέπει να το έχουν στο σπίτι τους, "γιατί άμα αρρωστήσω τι θα κάνω, θα πεθάνω;", οπότε μπορεί να το ζητούν. Το φαρμακείο όμως δεν είναι σούπερ μάρκετ, δεν είναι ένα ράφι που κανείς βλέπει ένα φάρμακο το παίρνει και φεύγει. Αυτά τα φάρμακα δεν δίνονται χωρίς ιατρική συνταγή, δεν δίνονται σε κάποιον που θέλει να τα έχει προληπτικά στο σπίτι του. Ειδικά για ένα συγκεκριμένο σκεύασμα, τη χλωροκίνη, που έγινε και μεγάλος ντόρος, ο ΕΟΦ αντέδρασε άμεσα. Έβγαλε οδηγία ότι πρέπει να υπάρχει ειδική συνταγή ή φυλασσόμενη για το συγκεκριμένο σκεύασμα, ώστε να προστατευθεί ακόμη περισσότερο η διακίνησή του. Αυτά τα φάρμακα πρέπει να δίνονται μόνο σε νοσοκομειακό περιβάλλον, μόνο με εντολή γιατρού και συγκεκριμένα πρωτόκολλα και δεν είναι για ν' αποθεματοποιούνται στο σπίτι, όχι μόνο γιατί είναι επικίνδυνα, αλλά και γιατί θα τα στερηθεί αυτός που το έχει πραγματική ανάγκη», διευκρινίζει ο κ. Τερζής.
Παράνομη η διανομή φαρμάκων στο σπίτι
Ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου μομού Έβρου, τονίζει ότι η διανομή φαρμάκων στο σπίτι είναι παράνομη, ακόμη και στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο που ισχύουν τα μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας των πολιτών. «Είναι τυπικά παράνομο και μάλιστα η νομική υπηρεσία του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου έστειλε σχετικό σημείωμα ότι δεν πρέπει να γίνεται διανομή φαρμάκων στο σπίτι, δεν μας καλύπτει ο νόμος». Αναφορικά με τους ανθρώπους που έχουν σαφή εντολή να μη βγουν απ' τα σπίτια τους, ηλικίας άνω των 65-70, ή εκείνους με βαριά νοσήματα, δύο είναι οι δυνατότητες εντός νόμιμων πλαισίων, σύμφωνα με τον κ. Τερζή: Να στείλουν κάποιον νεότερης ηλικίας ή να απευθυνθούν στο πρόγραμμα του δήμου «Βοήθεια στο σπίτι». Ο κ. Τερζής συμπληρώνει ότι πέραν της νομιμότητας, είναι πολύ σημαντικό για τους λειτουργούς υγείας, να μη θέτουν τους εαυτούς τους σε κίνδυνο επισκεπτόμενοι σπίτια (σ.σ. για παράδοση φαρμάκων). «[...] Αν νοσήσει ένας λειτουργός υγείας, το πρόβλημά του αντανακλά και σ' άλλους, είτε γιατί δεν θα μπορεί να εξυπηρετήσει κόσμο είτε γιατί μπορεί αν νοσεί χωρίς συμπτώματα, ερχόμενος σ' επαφή με πάρα πολύ κόσμο, να διασπείρει τον ιό».
Άυλη συνταγογράφηση «το καλό που έφερε ο πόλεμος»
«Είναι ένα σχέδιο το οποίο επρόκειτο να υλοποιηθεί το καλοκαίρι, αλλά επειδή έχουμε "πόλεμο" και στον πόλεμο κάποια πράγματα γίνονται πιο γρήγορα, ήταν κάτι καλό που έφερε ο "πόλεμος". Η δυνατότητα δηλαδή ένας γιατρός (σ.σ. όλοι οι γιατροί και οι ιδιώτες) να συνταγογραφήσει χωρίς την παρουσία του ασθενούς και χωρίς να χρειάζεται να εκδώσει χαρτί το οποίο θα σφραγίσει και θα υπογράψει... Είμαστε σε μια έκτακτη περίπτωση και θα πρέπει τα χρόνια νοσήματα να εξυπηρετηθούν με τον ασφαλέστερο και αποτελεσματικότερο τρόπο... Το υπουργείο Υγείας έβγαλε άμεσα και προχώρησε τόσο γρήγορα αυτή την οδηγία γιατί έβλεπε τον κίνδυνο ασθενείς με χρόνια νοσήματα να μείνουν χωρίς τα φάρμακά τους, που στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι ακριβά και πολύ δύσκολο να τα αγοράσει κανείς χωρίς συνταγογράφηση» ανέφερε.
Σύμφωνα με τον κ. Τερζή, υπάρχουν δύο τρόποι άυλης συνταγογράφησης:
-Ο ασθενής, εφόσον έχει κάνει εγγραφή στο φάκελο υγείας της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, όπου δηλώνει τα στοιχεία του κι έναν αριθμό κινητού τηλεφώνου, επικοινωνεί με το γιατρό του, ο οποίος συνταγογραφεί ηλεκτρονικά. Στη συνέχεια ο φαρμακοποιός μόνο με το ΑΜΚΑ μπορεί ν' αναζητήσει τις συνταγές και να τις εκτελέσει, αφού εισάγει στο σύστημα ένα μήνυμα, ένα pin που θα έχει σταλεί στο κινητό του ασθενούς.
-Ο ασθενής επικοινωνεί με το γιατρό του, που του δίνει με μήνυμα ή με κάποιο τρόπο, τον αριθμό της συνταγής του, που βρίσκεται κάτω από το barcode. Αυτόν ο φαρμακοποιός τον εισάγει στο σύστημα για να προχωρήσει στην εκτέλεση της συνταγής.