Η Ημέρα Αστεροειδών (Asteroid Day) καθιερώθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2014 με τη σχετική διακήρυξη που υπέγραψαν περισσότεροι από 100 αστροναύτες, επιστήμονες και καλλιτέχνες και διοργανώνεται κάθε χρόνο στις 30 Ιουνίου.
Η πρωτοβουλία ανήκε στον άγγλο αστροφυσικό δρα Μπράιαν Μέι, γνωστό στο ευρύ κοινό από τις μουσικές του επιδόσεις ως κιθαρίστα των Queen, και τον γερμανό σκηνοθέτη Γκριγκόρι Ρίχτερς.
Στόχος της εκδήλωσης είναι η ευαισθητοποίηση της επιστημονικής κοινότητας, του κοινού, των κυβερνήσεων και των φιλανθρωπικών οργανώσεων, για την απειλή που υφίσταται η Γη από τους αστεροειδείς και η ανάγκη για την προστασία του πλανήτη μας.
Οι αστεροειδείς είναι μικρά σώματα σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, που η μία τους διάσταση είναι μεγαλύτερη από 50 μέτρα (για να διακρίνονται από τους μετεωροειδείς) και μικρότερη από 2.500 χιλιόμετρα (ώστε να διακρίνονται από τους πλανήτες), η δε σύνθεσή τους βασίζεται κυρίως στο πυρίτιο, τον άνθρακα και το σίδηρο (για να διακρίνονται από τους κομήτες). Θεωρούνται κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού συστήματος και υπολογίζονται σε εκατομμύρια.
Η 30η Ιουνίου επελέγη σε ανάμνηση της «Έκρηξης της Τουνγκούσκα», που επισυνέβη στις 30η Ιουνίου 1908 στη Σιβηρία, όταν ένα ουράνιο σώμα (μετεωροειδής ή αστεροειδής) προκάλεσε τη μεγαλύτερη έκρηξη στη σύγχρονη ιστορία. Η ενέργεια που εκλύθηκε από την έκρηξη ήταν χίλιες φορές μεγαλύτερη από αυτή της βόμβας στη Χιροσίμα.
Στις φετινές εκδηλώσεις (2017) συμμετέχουν οι μεγάλες διαστημικές υπηρεσίες (ESA, NASA, JAXA κ.α.). Οι οργανωτές έδωσαν στη δημοσιότητα μία διακήρυξη (100x Declaration), με την οποία καλούν τη διεθνή κοινότητα να αυξήσει κατά 100 φορές τις έως τώρα προσπάθειές της για την ανίχνευση των αστεροειδών.
Είναι ενδεικτικό ότι, προ ημερών, ένας από τους διοργανωτές και κορυφαίος αστροφυσικός, ο καθηγητής Άλαν Φιτζσίμονς του Πανεπιστημίου Queen του Μπέλφαστ, προειδοποίησε ότι το χτύπημα ενός αστεροειδούς δεν είναι θέμα αν θα συμβεί, αλλά πότε.
Έως σήμερα έχουν ανιχνευθεί πάνω από 1.800 δυνητικά επικίνδυνα ουράνια σώματα, που οι τροχιές τους μπορεί να διασταυρωθούν με της Γης.
Ήδη ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), με αφορμή την Ημέρα των Αστεροειδών, ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο που θα παρατηρεί το νυχτερινό ουρανό αποκλειστικά για τέτοιες απειλές. Μελλοντικά θα αναπτυχθεί ένα δίκτυο τέτοιων τηλεσκοπίων. Παράλληλα, η ESA και η NASA σχεδιάζουν αποστολές σε αστεροειδείς τα επόμενα χρόνια, για να δοκιμάσουν νέες τεχνολογίες «χειραγώγησής» τους, σε περίπτωση που χρειασθεί στο μέλλον.
Εκδηλώσεις στην Ελλάδα για την Ημέρα Αστεροειδών
Το Αστεροσκοπείο Κρυονερίου Κορινθίας, το οποίο ανήκει στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, θα ανοίξει την πόρτα του στις 8μ.μ και θα υποδεχθεί το κοινό. Το τηλεσκόπιο Κρυονερίου άρχισε να λειτουργεί το 1975 και αναβαθμίσθηκε ριζικά το 2016 για να ενταχθεί στο διεθνές πρόγραμμα NELIOTA που παρακολουθεί δυνητικές απειλές από το διάστημα. Οι επισκέπτες θα ξεναγηθούν στους χώρους του τηλεσκοπίου και θα μάθουν για την λειτουργία του, καθώς και για τους κινδύνους που αποτελούν για τη Γη οι παραγήινοι αστεροειδείς. Στον προαύλιο χώρο του αστεροσκοπείου θα υπάρχουν τηλεσκόπια της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης για να ταξιδέψουν το κοινό στα αμυδρά ουράνια σώματα του έναστρου ουρανού.
Το Μουσείο Ορυκτολογίας και Πετρολογίας του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργανώνει σειρά εκδηλώσεων την Κυριακή 2 Ιουλίου (10 π.μ. - 3 μ.μ.), στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Θα υπάρξουν ξεναγήσεις, εκπαιδευτικές δραστηριότητες και ομιλίες, μεταξύ άλλων του ειδικού στους μετεωρίτες Γιάννη Μπαζιώτη, επίκουρου καθηγητή ορυκτολογίας – πετρολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα, θα φιλοξενείται έκθεση μετεωριτών.
sansimera