Το μυστήριο των μπλε μαϊμούδων στις αρχαιοελληνικές τοιχογραφίες αποκωδικοποιείται

16/4/2020 23:02    μελέτη
Οι μαϊμούδες εμφανίζονται στις ελληνικές τοιχογραφίες από την εποχή του Χαλκού, πριν από 3.600 χρόνια, αλλά ως ζώα δεν είναι γηγενή της Ελλάδας ή των νησιών του Αιγαίου. Τι δουλειά είχαν, λοιπόν, στους τοίχους της Κνωσού και του Ακρωτηρίου;

Στην αρχαία και μεσαιωνική τέχνη έχουν εμφανιστεί αρκετές φορές ζώα που δεν είναι γηγενή ή είναι και εντελώς φανταστικά. Και βέβαια, είναι προφανές όταν ο καλλιτέχνης απεικονίζει ζώα που δεν έχει δει ο ίδιος ποτέ με τα ίδια του τα μάτια, κάτι που συμβαίνει συχνά στα μεσαιωνικά χειρόγραφα.

Στην περίπτωση των ελληνικών τοιχογραφιών, όμως, είναι επίσης προφανές ότι οι καλλιτέχνες είχαν δει μαϊμούδες, ή έστω είχαν μιλήσει με ανθρώπους που τις είχαν δει. Οι απεικονίσεις είναι τόσο ακριβείς που οι ερευνητές, σύμφωνα με νέες μελέτες, μπορούν να αναγνωρίσουν τα συγκεκριμένα ζώα.

Οι μαϊμούδες βέρβετ (επιστημονική ονομασία Chlorocebus pygerythrus) εμφανίζονται σε τοιχογραφίες στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Είναι γνωστές και αναγνωρίσιμες από τις στρογγυλές μουσούδες τους, μια λευκή λωρίδα στο μέτωπό τους, τη μακριά ουρά τους και τα επίσης μακριά τους μέλη. Όλα αυτά απεικονίζονται με ακρίβεια στις τοιχογραφίες.

download 1


Σε μια άλλη τοιχογραφία, στην Κνωσό της Κρήτης, εμφανίζονται μπαμπουίνοι. Τα χαρακτηριστικά τους, που περιλαμβάνουν την άτριχη μουσούδα τους, το ευρύ τους στέρνο, τη στενή μέση και το πολύ ιδιαίτερο σχήμα του προσώπου τους, τους κάνει πολύ εύκολα αναγνωρίσιμους στη συγκεκριμένη τοιχογραφία.

Επιπλέον, τα ζώα αυτά, στις απεικονίσεις τους, συμπεριφέρονται όπως και στην πραγματικότητα: Οι μαϊμούδες σκαρφαλώνουν και οι μπαμπουίνοι στέκονται στο έδαφος...

Και τα δύο είδη είναι γηγενή της βορειοανατολικής Αφρικής. Αυτό αποτελεί μια πολύ ισχυρή ένδειξη ότι οι Μινωικοί πληθυσμοί ήταν σε επαφή με αυτό το τμήμα της αφρικανικής ηπείρου.

Παρόλα αυτά, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις τοιχογραφίες και την πραγματικότητα: Στις πρώτες, οι μαϊμούδες είναι μπλε. Οι ερευνητές έχουν μια ενδιαφέρουσα θεωρία για αυτό: Πιστεύουν ότι οι διαφορετικοί πολιτισμοι αναγνωρίζουν αλλιώς τα χρώματα στο φάσμα, και οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες έβλεπαν το μπλε σαν μέρος της χρωματικής οικογένειας του γκρι και του πράσινου. Το ίδιο πιστεύουν και για τα ψάρια, όπως αυτά απεικονίζονται στις μινωικές τοιχογραφίες.


2442


Μια άλλη εκδοχή είναι ότι οι συγκεκριμένες τοιχογραφίες ίσως αποτελούν αναφορά στους αρχαίους Αιγυπτίους, που είχαν θεοποιήσει τις μαϊμούδες και τις απεικόνιζαν μπλε, επειδή αυτό ήταν το ιερό τους χρώμα.

Η συγκεκριμένη μελέτη δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Antiquity.

«Οι μικρόσωμες, ευκίνητες και πολύ ρεαλιστικά ζωγραφισμένες μαϊμούδες βέρβετ, συνδέονταν συχνά με ψυχαγωγικές δραστηριότητες», γράφουν οι συγγραφείς της έρευνας. «Ενώ οι μεγαλόσωμοι μπαμπουίνοι συνδέονταν με πιο ανθρωπομορφικές συμπεριφορές και ιερά τελετουργικά».

Η έρευνα συνδέεται με τη μελέτη των πρωτευόντων στην αρχαιότητα, ένα σχετικά καινούργιο πεδίο της αρχαιολογίας.

«Οι κοινωνίες του Αιγαίου της εποχής του Χαλκού, ήταν οι πρώτοι ευρωπαϊκοί πολιτισμοί που απεικόνισαν τα μη-ανθρώπινα πρωτεύοντα», γράφουν οι μελετητές. «οι απεικονίσεις των πρωτευόντων στη Μινωική εποχή επιβεβαιώνουν την επαφή των νησιωτών με πληθυσμους της βόρειας Αφρικής που ζούσαν με αυτά τα πρωτεύοντα».

Οι πολύχρωμες και τόσο ακριβείς τοιχογραφίες, εν ολίγοις, μας δείχνουν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες κατέγραφαν με λεπτομέρειες τη γνώση που αποκόμιζαν από την επαφή τους με άλλους πολιτισμούς και ότι οι νησιωτικοί πολιτισμοί δεν ήταν αποκομένοι, αλλά είχαν πολλές και στενές επαφές με τον υπόλοιπο κόσμο.


cnn

Επόμενο Προηγούμενο
 

Από σήμερα Πέμπτη οι αιτήσεις για το ειδικό εποχικό βοήθημα

Από σήμερα Πέμπτη οι αιτήσεις για το ειδικό εποχικό βοήθημα

04:45 12/10/2017

ΟΑΕΔ

Γκρεμίζουν για να ξαναχτίσουν... μικρότερο το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ

Γκρεμίζουν για να ξαναχτίσουν... μικρότερο το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ

04:25 12/10/2017

Φαινόμενα καταστρατήγησης εντόπισε η ΔΕΗ – Έρχονται και περιουσιακά κριτήρια

Πρόσληψη εθνοφυλάκων με ημερήσια αποζημίωση - Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Πρόσληψη εθνοφυλάκων με ημερήσια αποζημίωση - Όσα πρέπει να γνωρίζετε

04:21 12/10/2017

για την φύλαξη στρατοπέδων στο Λαγκαδά Θεσσαλονίκης

Προσοχή: Ο ΕΦΕΤ ανακαλεί κονσέρβα με σαρδέλες «Lucas»

Προσοχή: Ο ΕΦΕΤ ανακαλεί κονσέρβα με σαρδέλες «Lucas»

04:17 12/10/2017

ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων

Ο καιρός σήμερα στην Καλαμαριά

Ο καιρός σήμερα στην Καλαμαριά

04:14 12/10/2017

Πέμπτη

Σεισμός 5R ανατολικά της Αλοννήσου

Σεισμός 5R ανατολικά της Αλοννήσου

04:05 12/10/2017

Δεν έχουν αναφερθεί υλικές ζημιές

Απαγόρευση κυκλοφορίας στο Μαλάουι λόγω βαμπίρ!

Απαγόρευση κυκλοφορίας στο Μαλάουι λόγω βαμπίρ!

04:01 12/10/2017

μετά τις πέντε δολοφονικές επιθέσεις...!

Θεσσαλονίκη: Πώς θα γίνει πράσινη «όαση» το Αλλατίνη - Με καφέ και εστιατόριο!

Θεσσαλονίκη: Πώς θα γίνει πράσινη «όαση» το Αλλατίνη - Με καφέ και εστιατόριο!

03:48 12/10/2017

Δέντρα, αρωματικά φυτά, εστιατόριο και πολλά ακόμη

ΟΡΙΣΤΙΚΟ – Τέλος το εισιτήριο 1,1 ευρώ μέσα στα λεωφορεία ΟΑΣΘ

ΟΡΙΣΤΙΚΟ – Τέλος το εισιτήριο 1,1 ευρώ μέσα στα λεωφορεία ΟΑΣΘ

03:45 12/10/2017

Με τη «βούλα» της ΚΥΑ ενιαία τιμή στα εισιτήρια ΟΑΣΘ

Μελίνα Μερκούρη: «Τα τελευταία Φεγγάρια» του Φούριο Μπορντόν Με τον Αντωνόπουλο

Μελίνα Μερκούρη: «Τα τελευταία Φεγγάρια» του Φούριο Μπορντόν Με τον Αντωνόπουλο

03:43 12/10/2017

12/10 - 15/10

Κλασικά Έπιπλα