Εκατό βαλβίδες αναπνευστήρων ανά δύο ημέρες δύναται να παράγει, μέσω τρισδιάστατης εκτύπωσης, το Εργαστήριο Στοιχείων Μηχανών και Μηχανολογικού Σχεδιασμού του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ο εξοπλισμός και το επιστημονικό προσωπικό του οποίου τέθηκε στη διάθεση του ΕΟΔΥ για την κάλυψη ενδεχόμενων αναγκών σε αναλώσιμο υγειονομικό υλικό, που παρουσιάζει έλλειψη παγκοσμίως, εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού SARS-CoV-2.
Ο τεχνολογικός εξοπλισμός βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) του ΑΠΘ και σε αυτόν εργάζεται η ομάδα «Ψηφιακή Αποτύπωση και Κατασκευή με Πρόσθεση Υλικού» (Digital Representation and Additive Manufacturing -DRAM), αποτελούμενη από ερευνητές των Τμημάτων Μηχανολόγων Μηχανικών, Οδοντιατρικής, Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Ιατρικής του ΑΠΘ. Η ομάδα αποτυπώνει αντικείμενα με οπτικές μεθόδους και έχει εξελίξει τη βελτιστοποιημένη παραγωγή προτύπων και λειτουργικών εξαρτημάτων με χρήση τεχνολογιών τρισδιάστατης εκτύπωσης, ενώ διατηρεί συνεργασίες με πανεπιστημιακούς φορείς, ερευνητικά κέντρα, μεγάλες επιχειρήσεις στον ιδιωτικό τομέα και υποστηρίζει τη νεοφυή επιχειρηματικότητα (startups).
«Με συναίσθηση της ευθύνης του προς την κοινωνία, το Αριστοτέλειο αυτονόητα στηρίζει με κάθε δυνατό τρόπο την εθνική προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Δεν αρκεί όμως η διάθεσή μας να συνεισφέρουμε, αλλά η προσφορά μας, όσον αφορά στο επιστημονικό και ερευνητικό κομμάτι, πρέπει πάντα να εξειδικεύεται και να διέπεται από τα αυστηρότερα ακαδημαϊκά κριτήρια», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου και εξήγησε: «Το να δηλώσουμε έτοιμοι για την παραγωγή εξαρτημάτων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν σε εξοπλισμό στις εντατικές, για ανθρώπους που η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο, δεν είναι μια ερευνητική ή πειραματική διαδικασία. Και γι' αυτό δεν το ανακοινώσαμε με ευκολία, αλλά κινητοποιήσαμε την ερευνητική ομάδα που έχει τη μεγαλύτερη εμπειρία και γνώση στον τομέα αυτό και διαθέτει τον καταλληλότερο για την εργασία αυτή τεχνολογικό εξοπλισμό, ενώ ενημερώσαμε σχετικά τις αρμόδιες Αρχές της Πολιτείας για τις δυνατότητες μας».
«Σε ετοιμότητα παραγωγής για ό,τι υπάρχει στη βιβλιογραφία»
«Είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε σε μια επείγουσα κατάσταση. Χωρίς πειραματισμούς μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτά που ξέρουμε σίγουρα και άμεσα. Άρα, αν εξαντληθούν τα υπάρχοντα αποθέματα υγειονομικού υλικού και δεν μπορεί να αναπληρωθεί κάποιο κρίσιμο εξάρτημα με καινούριο, εφοδιασμένο με όλες τις απαραίτητες πιστοποιήσεις, τότε μπορούμε να βοηθήσουμε εμείς», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών ΑΠΘ και συντονιστής της ομάδας DRAM, Αθανάσιος Μιχαηλίδης.
«Έχουμε ήδη έλθει σε επαφή κατ' εντολή του πρύτανη με τους υπεύθυνους γιατρούς του ΑΧΕΠΑ, το οποίο αποτελεί νοσοκομείο αναφοράς για τον κορονοϊό, όπως και με τη διοίκηση της 441ης Αποθήκης Βάσεως Υγειονομικού Υλικού. Δεν είμαστε σηπτικό εργαστήριο, δηλαδή δεν εργαζόμαστε σε αποστειρωμένο περιβάλλον, ωστόσο αυτά που παράγουμε μπορούν να αποστειρωθούν. Ενημερώσαμε για τις παραγωγικές δυνατότητες του Εργαστηρίου και θέσαμε ό,τι παραγωγική δυνατότητα υπάρχει στη διάθεσή τους», γνωστοποίησε.
Ερωτηθείς για το εύρος των εξαρτημάτων που η ομάδα του ΑΠΘ μπορεί να αναλάβει να εκτυπώσει, ο καθηγητής απάντησε πως «ως Εργαστήριο Μηχανολογικού Σχεδιασμού δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε για το τι ακριβώς υπάρχει ανάγκη την κάθε στιγμή, αλλά εφόσον έχουμε τα σχέδια, μπορούμε να το παράγουμε άμεσα».
«Για παράδειγμα, τις βαλβίδες που κατασκεύασαν στην Ιταλία μπορούμε να τις παράγουμε και εμείς. Έχουμε τις δυνατότητες και τις θέτουμε στη διάθεση του ΕΟΔΥ. Εκτός από βαλβίδες και παραπλήσια εξαρτήματα μπορούμε να παράγουμε και ό,τι άλλο μας ζητηθεί, αρκεί να είναι μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων των μηχανημάτων μας», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά τον όγκο της παραγωγικής ικανότητας διευκρίνισε ότι «αν αυτή τη στιγμή παραστεί ανάγκη μπορούμε, για παράδειγμα, από το συγκεκριμένο εξάρτημα των βαλβίδων αναπνευστήρων, για την παραγωγή του οποίου έχουμε κάνει και την προετοιμασία που χρειάζεται, να παράγουμε σε δύο μέρες εκατό τεμάχια», καθώς «για τα δεδομένα μας είναι κάτι απλό», ενώ «αντίστοιχα στα μεταλλικά εξαρτήματα η τεχνολογία απαιτεί περισσότερο χρόνο και δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε μία μέρα ένα εξάρτημα».
Σχετικά με τη διαδικασία της αποστείρωσης, ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε πως θα πρέπει να την αναλάβει αρμόδιος ιατρικός φορέας και να την κάνει με τον προβλεπόμενο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη ότι «το πλαστικό που χρησιμοποιούμε είναι αδρανές υλικό που μπορεί να αντέξει μέχρι 110 βαθμούς θερμοκρασία».
«Στη μονάδα παραγωγής»
Η εγκατάσταση τρισδιάστατων εκτυπώσεων της ομάδας DRAM αποτελείται από τρεις μονάδες. Η πρώτη είναι ένας τρισδιάστατος εκτυπωτής, κατάλληλος να τυπώνει σε βιομηχανική κλίμακα -δηλαδή εξαρτήματα κατασκευασμένα από πλαστικό υψηλής αντοχής και μεγάλης ακρίβειας.
«Υπάρχουν πολλοί εκτυπωτές μικροί, οι οποίοι φτιάχνουν αντικείμενα που χρησιμοποιούνται κυρίως για επίδειξη, για να δείξει κανείς πώς είναι ένα εξάρτημα και όχι για να χρησιμοποιηθούν πραγματικά. Τα εξαρτήματα που παράγουμε εμείς είναι έτοιμα και κατάλληλα προς χρήση», επισήμανε ο κ. Μιχαηλίδης.
Ο δεύτερος εκτυπωτής μπορεί να κατασκευάσει εξαρτήματα από μέταλλο και μάλιστα, αν χρειαστεί, ακόμη και από τιτάνιο. Η τρίτη μονάδα της εγκατάστασης είναι τρισδιάστατος σαρωτής (scanner), με τον οποίο αντιγράφεται η εξωτερική μορφή ενός εξαρτήματος προς παραγωγή.
Η ομάδα DRAM σχεδιάζει και αναπτύσσει προϊόντα ιατρικού, οδοντιατρικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, με πρόσθετο χαρακτηριστικό τη δυνατότητα παραγωγής με τρισδιάστατη εκτύπωση. «Μέχρι στιγμής χρησιμοποιούμε τους εκτυπωτές μας και παράγουμε εξαρτήματα, τα οποία προορίζονται για βιομετρικές συσκευές και βιομηχανικές κατασκευές. Έχουμε εκτενή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και ιδιαιτέρως υποστηρίζουμε start-up εταιρείες.
Από εμάς ξεκίνησε και η formula student το 2007 και έκτοτε έχει διαδοθεί σε όλη την Ελλάδα και χαίρομαι να βλέπω ότι έχει βρει τόσους μιμητές», ανέφερε ο καθηγητής.