Ανοίγει η πόρτα του ανασχηματισμού

Οι εκλογές απομακρύνονται, ο ανασχηματισμός πλησιάζει. Την εβδομάδα που μας πέρασε, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διέψευσε τρεις φορές –δύο δημόσια και μία σε κλειστή σύσκεψη στο Μαξίμου– τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών, κάτι που απομακρύνει πλέον οριστικά και αμετάκλητα για το επόμενο διάστημα το συγκεκριμένο ενδεχόμενο, παρά το γεγονός πως υπήρχαν τέτοιες εισηγήσεις. Οι διαψεύσεις μάλιστα του κ. Μητσοτάκη ήταν διαδοχικές. Την Τετάρτη ο πρωθυπουργός μιλώντας στους προέδρους των τοπικών οργανώσεων της Ν.Δ., που ως κομματική οργάνωση έχουν πάντα… αυξημένο ρόλο στις εκλογές, τους ξεκαθάρισε πως η απάντηση στην εκλογική παραφιλολογία είναι ξεκάθαρα «όχι». Την Πέμπτη, σε κλειστή σύσκεψη στο Μαξίμου με τη συμμετοχή της λεγόμενης «επιτροπής Πισσαρίδη», που θα έχει ρόλο στον τρόπο διαχείρισης του οικονομικού πακέτου της Κομισιόν, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και πάλι στα σενάρια εκλογών, προτρέποντας τα κυβερνητικά στελέχη να τα προσπεράσουν «με αδιαφορία», επαναλαμβάνοντας ότι η κυβέρνηση έχει μπροστά της άλλα τρία χρόνια. Η τρίτη συνεχόμενη και πιο θεσμική διάψευση ήρθε την Παρασκευή, στη Βουλή, όπου απευθυνόμενος στον Αλέξη Τσίπρα τον «καθησύχασε», λέγοντας πως δεν υπάρχει περίπτωση να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές. Η τριπλή διάψευση λοιπόν κλείνει την πόρτα των εκλογών και αυτομάτως ανοίγει εκείνη του ανασχηματισμού.

Αυτή τη στιγμή τρία σενάρια είναι πάνω στο τραπέζι ως πιθανά χρονικά σημεία που μπορεί να επιλέξει ο κ. Μητσοτάκης να κάνει αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα. Πρώτον, πριν από τη ΔΕΘ. Οι εισηγητές αυτής της επιλογής λένε πως είναι καλύτερα να «βγει» όλο το καλοκαίρι, να φανεί πού θα έχει σταματήσει και η μπίλια του τουρισμού και ακολούθως, με δεδομένο πως η Εκθεση της Θεσσαλονίκης αποτελεί παραδοσιακά την «εκκίνηση» κάθε πολιτικής σεζόν, να γίνουν τότε οι διορθωτικές κινήσεις. Το μειονέκτημα αυτής της επιλογής είναι πως ο ανασχηματισμός ως μία δράση, δημιουργεί και αντίδραση από εκείνους που είτε αντικαταστάθηκαν, είτε δεν αξιοποιήθηκαν, κάτι που μπορεί να επισκιάσει το μήνυμα που θέλει να περάσει ο κ. Μητσοτάκης στις αρχές Σεπτεμβρίου και θα αφορά τη «νέα χρονιά».

Δεύτερος χρόνος που εξετάζεται για ανασχηματισμό είναι τα μέσα Ιουλίου. Η συμπλήρωση ενός έτους από την εκλογική νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ένα χρονικό σημείο ούτως ή άλλως κομβικό για την κυβέρνηση, καθώς θα έχει τον χαρακτήρα σημειολογικής επανεκκίνησης. Ως εκ τούτου πολλοί εισηγούνται να συνδυαστεί και με αλλαγές στην κυβέρνηση. Υπενθυμίζεται άλλωστε πως το προηγούμενο διάστημα αποτελούσε την επικρατέστερη ημερομηνία για διορθωτικές κινήσεις. Τα σχετικά δημοσιεύματα διαψεύστηκαν από το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς κρίθηκε σκόπιμο να σταματήσει η συζήτηση περί ανασχηματισμού, αφού πολλοί υπουργοί θα κατέβαζαν πρώιμα τα μολύβια τους. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι πως η συγκεκριμένη ημερομηνία, πέριξ της 7ης Ιουλίου, ουδέποτε σταμάτησε να είναι στο τραπέζι.

Η τρίτη ημερομηνία που εξετάζεται είναι νωρίτερα του Ιουλίου, εντός των επομένων ημερών. Η λογική που στηρίζεται η συγκεκριμένη σκέψη είναι πως υπάρχει πλέον σαφής εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε το κυβερνητικό σχήμα ολόκληρο τον χρόνο που προηγήθηκε και βεβαίως εντός της υγειονομικής κρίσης. Τόσο για τα θετικά όσο και για τις αδυναμίες, τις αρρυθμίες και τις εσωτερικές αντιπαλότητες που κυοφορούνται εντός των υπουργείων. Συνεπώς, το να αναβληθεί ο ανασχηματισμός για αργότερα, απλά παρατείνει τα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί. Αυτό το επιχείρημα είναι και ιδιαίτερα ισχυρό εντός του Μαξίμου, κάτι που κάνει το σενάριο των άμεσων αλλαγών και το πιο πιθανό.

Προς αυτή την κατεύθυνση έδειξε και ο Γιώργος Γεραπετρίτης που αναφέρθηκε στον χρόνο του ανασχηματισμού εντός της εβδομάδας, μιλώντας στο Φόρουμ των Δελφών. Ο υπουργός Επικρατείας δεν αρνήθηκε πως οι αλλαγές είναι στις προθέσεις, καθώς όπως είπε η κυβέρνηση έχει στο «γονιδίωμά της την αξιολόγηση» και ως εκ τούτου πρέπει να αξιολογείται και η ίδια τακτικά. «Διορθώνουμε τα λάθη μας με μεγάλη ταχύτητα, αλλά πρέπει να αξιολογούμαστε τακτικά» ανέφερε, προσθέτοντας πως «πρέπει να γίνουν διορθωτικές κινήσεις, αλλά σε πιο ουδέτερο χρόνο βέβαια, όχι τώρα μέσα στην κρίση. Από την αναφορά του κ. Γεραπετρίτη δύο σημεία μπορούν να αποκρυπτογραφούν τον χρόνο που θα επιλέξει ο πρωθυπουργός να προχωρήσει σε αλλαγές. Πρώτον, η φράση «διορθώνουμε τα λάθη μας με μεγάλη ταχύτητα» δηλώνει πως από τη στιγμή που τα λάθη έχουν εντοπιστεί δεν πρόκειται να υπάρξει χρονοτριβή. Η λογική άλλωστε του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν είναι να κλωτσά το τενεκεδάκι παρακάτω, όπως έδειξε στην περίπτωση της επανασύστασης του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Η δεύτερη αποστροφή του υπουργού Επικρατείας που έχει ενδιαφέρον, είναι ο «ουδέτερος χρόνος». Η φράση θεωρείται πως απομακρύνει το ενδεχόμενο ανασχηματισμού στα τέλη Αυγούστου ή στις αρχές Σεπτεμβρίου, καθώς τότε, ενόψει ΔΕΘ, ο χρόνος μόνο ουδέτερος δεν θεωρείται, αφού μιλάμε για την έναρξη της «νέας χρονιάς».

Με δεδομένο, πάντως, πως όλες οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν μία θετική εικόνα για την κυβέρνηση, οι αναμενόμενες αλλαγές δεν πρόκειται να είναι σαρωτικές, αλλά διορθωτικές, δηλαδή στα υπουργεία εκείνα που είτε έχουν καταγραφεί αρρυθμίες, είτε χρειάζεται να υπάρξει περαιτέρω ώθηση. Το δεύτερο δεδομένο που σκιαγραφεί τον χαρακτήρα των αλλαγών, είναι πως το βάρος από εδώ και στο εξής πέφτει αναπόφευκτα στην οικονομία. Συνεπώς είναι βέβαιο πως θα δούμε έναν ανασχηματισμό με «αναπτυξιακό και οικονομικό πρόσημο» που θα σηματοδοτεί «την επόμενη μέρα» μετά την υγειονομική κρίση. Ο χαρακτηρισμός πάντως «διορθωτικός» δεν αποκλείει αλλαγές σε υπουργεία που θεωρούνται «κορυφαία», είτε με αντικατάσταση υπουργών είτε με μετακινήσεις.

Μέσα στα ισχυρά σενάρια είναι και το σπάσιμο των υπουργείων, όπως αυτό του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ παρόμοια σκέψη υπάρχει και για το Ανάπτυξης και Επενδύσεων, στο οποίο υπάγονται σήμερα τα θέματα Εμπορίου και Βιομηχανίας –ένα μεγάλο πρότζεκτ της κυβέρνησης Μητσοτάκη– που θα μπορούσαν να αποκτήσουν αυτονομία. Ενα ακόμα στοιχείο που έχει ενδιαφέρον αφορά την ποσόστωση που θα επιλέξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης μεταξύ εξωκοινοβουλευτικών στελεχών και μελών της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Είναι δεδομένο πως πολλοί εξωκοινοβουλευτικοί υφυπουργοί δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα και ως εκ τούτου θα δούμε και μέλη της Κ.Ο. να εισέρχονται στο κυβερνητικό σχήμα, χωρίς πάντως να διαταράσσεται το τεχνοκρατικό προφίλ που αποτελεί σήμα κατατεθέν του πρωθυπουργού. Τέλος, οι αλλαγές είναι βέβαιο πως θα περιλαμβάνουν περισσότερες γυναίκες, ενώ το άνοιγμα στον κεντρώο χώρο θα συνεχιστεί.